Hoe installeer je een hybride warmtepomp?

Met een hybride warmtepomp verwarmen huiseigenaren op een duurzame manier hun woning, zonder volledig van het gas af te hoeven. Wanneer is een woning geschikt voor deze installatie en hoe ziet het installatieproces eruit? Dít is jouw gids voor de essentiële installatiestappen.

Zoals je waarschijnlijk al weet, combineert een hybride warmtepomp de efficiëntie van een elektrische warmtepomp met de sterke verwarmingscapaciteit van een traditionele gasgestookte CV-ketel. Dit systeem schakelt automatisch de ketel bij. Dit is afhankelijk van buitentemperatuur, warmtevraag, gewenste CV-watertemperatuur en energieprijzen.

Steeds vaker kiezen huiseigenaren voor hybride verwarmen; het is immers een flinke stap in de verduurzaming van hun woning. Dus heb je nog nooit een hybride warmtepomp geïnstalleerd, maar krijg je wel aanvragen binnen? Dan geeft dit artikel je een eerste indruk van het installatieproces.

Met dit artikel nemen we je stap-voor-stap mee en staan we stil bij…

Vervolgens sluiten we af met de 7 stappen om een hybride warmtepomp succesvol te installeren.

Warmtepompen installeren? Word ATAG GreenDealer

Als ATAG GreenDealer profiteer je namelijk van optimale ondersteuning bij het verkopen en installeren van (hybride) warmtepompen. Je ontvangt ondersteuning voor, tijdens en na installatie.

Meer weten? Ontdek hoe wij samen toewerken naar een duurzame toekomst.

Meer over ATAG GreenDealer

De ideale situatie voor de combinatie warmtepomp & CV

De keuze voor een hybride warmtepomp met CV-ketel is vooral aantrekkelijk voor huiseigenaren die een balans zoeken tussen duurzaamheid, comfort en kosten, zonder te investeren in een volledige renovatie voor optimale isolatie of ruimte voor een groot warmtepompsysteem.

Denk bijvoorbeeld aan oudere woningen, waar…

  • volledige isolatie praktisch of financieel niet haalbaar is
  • oude radiatoren hangen die functioneren op hoge temperaturen
  • een prachtige houten vloer ligt, die eigenaren weerhoudt een vloerverwarming te plaatsen

En denk ook aan huizen met beperkte ruimte voor volledig warmtepompsysteem, met een hoge vraag naar warm water of met piekmomenten in warmtevraag.

Maar het zijn vooral huiseigenaren die -op den duur- de overstap naar volledig duurzaam verwarmingssysteem willen maken en de investering liever spreiden over tijd. Met een hybride warmtepomp verminderen zij direct hun CO2-uitstoot, besparen ze tot maar liefst 70% op hun gasverbruik en stappen ze makkelijker over op een volledig duurzaam systeem.

OK, de ideale situatie is vastgesteld – en dan? Dan zorg je als installateur voor de ideale samenstelling:

1. Een geschikte CV-ketel (warmtepomp-ready)

Niet elke CV-ketel is geschikt voor een hybride verwarmingssysteem. Maar wanneer wél en hoe herken je deze?

Alle ATAG CV-ketels zijn geschikt om te combineren met een warmtepomp. Dit is ook te zien op de doos van elke nieuwe CV-ketel, waar een warmtepomp-ready sticker op zit. 

Deze ketels zijn geoptimaliseerd voor gebruik met warmtepompen:

  • De ketels beschikken over een hoger energie-efficiëntielabel (A of hoger) omdat ze ontworpen zijn om efficiënt samen te werken met een warmtepomp
  • In de specificaties van de ketel staat vermeld dat deze geschikt is voor Lage Temperatuur Verwarming (LTV), essentieel voor de compatibiliteit met warmtepompen

Hoe zit het met bestaande CV-ketels van een ander merk?

Ook wanneer de huidige ketel niet van ATAG is, is het mogelijk om hier een ATAG warmtepomp op aan te sluiten zonder de ketel te vervangen. In dat geval is het mogelijk om gebruik te maken van onze Hybrid All, bijvoorbeeld de ATAG Energion M HybridAll 50; deze koppel je namelijk aan elk merk CV-ketel tot 37kW. Het is aan jou -als installateur- om te bepalen of het mogelijk is.

Onze CV-ketels zijn warmtepomp-ready!

Alle CV-ketels van ATAG zijn warmtepomp-ready en daarmee geschikt voor een duurzamere verwarmingsoplossing. Is de huiseigenaar (nog) niet in de gelegenheid om te investeren in een warmtepomp? Dan is een nieuwe CV-ketel van ATAG een uitstekende keuze!

2. Een hybride warmtepomp

De hybride warmtepomp is elektrisch en onttrekt warmte aan de buitenlucht. De pomp gebruikt deze warmte om woningen te verwarmen en werkt optimaal bij mildere temperaturen, zoals in het voor- en najaar.

Vindt er een piekvraag plaats of zijn de buitentemperaturen laag, zoals op strenge winterdagen? Dan werkt de warmtepomp minder efficiënt en schakelt deze over naar de CV-ketel via een geavanceerd besturingssysteem; de ketel genereert vervolgens snel hoge temperaturen voor een aangenaam binnenklimaat.

Voor jou, als installateur, zijn de volgende aspecten van groot belang bij het installeren van hybride warmtepompen:

  • Hybride systemen vereisen ruimte, voor zowel de warmtepompunit (buiten) als de CV-ketel. De plaatsing van deze componenten zijn cruciaal voor een optimale werking.
  • Soms is het nodig om bestaande leidingwerk en aansluitingen aan te passen voor een efficiënte circulatie van verwarmd water tussen de warmtepomp, CV-ketel en het verwarmingssysteem in de woning.
  • Daarnaast is het noodzakelijk om de elektrische installatie van de woningen te controleren en waar nodig aan te passen om te voldoen aan de extra vraag naar elektriciteit.
  • Voor een goede integratie met bestaande (LTV) verwarmingssystemen, zoals vloerverwarming, moet je de instellingen beoordelen en waar nodig optimaliseren.

Een hybride warmtepomp is overigens óók in te zetten als elektrische warmtepomp, bijvoorbeeld nadat de huiseigenaren de juiste maatregelen troffen rondom het isoleren van de woning. In dat geval vervang je de CV-ketel voor een binnenunit van de warmtepomp en plaats je een boilervat voor de opslag van warm water.

Maak gebruik van de Warmtepomp Configurator

Voor jou, als installateur, lanceerden wij de Warmtepomp Configurator, waarbij je eenvoudig -ook bij klanten thuis- het beste advies geeft voor elke situatie. Je selecteert het type woning, controleert of er voldoende ruimte is voor de componenten en vult de juiste waarde in – vervolgens rolt er een advies uti met bijbehorende producten.

Meer over de Warmtepomp Configurator

3. Een goed geïsoleerd pand

De meeste huizen zijn geschikt voor een hybride verwarmingssysteem. In 80 tot 90% van de gevallen hoeft een huiseigenaar niets aan de woning te doen voor een goede werking. Besluit de huiseigenaar om het huis grondig aan te pakken en alles goed te isoleren? Dan is het zelfs mogelijk om de hybride variant over te slaan en direct een volledig elektrische warmtepomp te installeren.

Bij ATAG Verwarming hanteren we volgende vuistregel: 

  • Is de woning van na het jaar 2000? De isolatie is dan van dermate kwaliteit dat een elektrische warmtepomp vaak kan voldoen. Het afgiftesysteem kan echter alsnog beperkend zijn.
  • Is de woning van voor het jaar 2000? Dan is een hybride warmtepomp een goede keuze

Uiteindelijk is goede isolatie wel van belang voor verduurzaming. Een goede thermische schil zorgt ervoor dat de warmtevraag afneemt waardoor de warmtepomp een groter deel van de warmtevraag kan afdekken. Vaak kan de warmtepomp dan ook op lagere aanvoertemperaturen zijn werk doen, hetgeen het rendement ten goede komt. De warmtepomp schakelt minder vaak over naar de CV-ketel en verbruikt minder energie om een aangenaam leefklimaat te creëren. Dat is duurzamer én het scheelt in de portemonnee.

Maar wat is goede isolatie voor een volledig elektrische warmtepomp?

  • De buitenschil van de woning (muren, dak, vloeren en ramen) zijn goed geïsoleerd:
    • Daken: minimale RC-waarde van 6,0 m²K/W
    • Muren: minimale RC-waarde van 4,5 m²K/W
    • Vloeren: minimale RC-waarde van 3,5 m²K/W
  • Kieren en naden zijn afgedicht om ongecontroleerde luchtstromen te voorkomen
  • Het huis beschikt over een efficiënt ventilatiesysteem om lucht te verfrissen zonder warmte te verliezen

De normen voor een 100% elektrische warmtepomp dus liggen hoger dan die voor een hybride warmtepomp. Die van de hybride warmtepomp liggen lager omdat de CV-ketel eenvoudig bijspringt.
 

4. Lage temperatuur verwarming (LTV)

Als laatst is het van belang om te controleren of de woning is voorzien van lage temperatuur verwarming (LTV). Deze verwarming is ontworpen om efficiënt te functioneren op lage watertemperaturen. Denk hierbij aan…

  • Vloer- en wandverwarming, die met hun grote oppervlak de ruimte gelijkmatig verwarmen
  • LTV-radiatoren, die speciaal zijn ontworpen om efficiënt te werken op lagere temperaturen

In 7 stappen een hybride warmtepomp installeren en aansluiten op de CV-ketel

Na het selecteren van de CV-ketel en de hybride warmtepomp en het beoordelen van de huidige situatie, volgt het installatiewerk! Dit bestaat uit de de volgende 7 stappen:

1. Voorbereiding en planning

Bij alle producten van ATAG kun je op onze website bij het product alle bijbehorende documentatie vinden. Zoals de installatieschema's, paramaterlijsten en informatie over buffervaten. 


Bepaal de locatie van de componenten

Identificeer de optimale locaties voor de buitenunit van de warmtepomp en de CV-ketel (indien deze nog niet is geïnstalleerd). Houd hierbij rekening met de benodigde ruimte voor onderhoud en luchtstroming. 
Zeer belangrijk is de positie van de buitenunit in het kader van de geluideisen in het Bouwbesluit 2012.
Het kan zijn dat aanvullende maatregelen als geluidschermen noodzakelijk zijn.
Meer weten over warmtepompen en geluid? Vraag dan vrijblijvend onze whitepaper aan. In het whitepaper lees je meer over de wetgeving, verdieping van de materie en een beknopte handleiding voor de nieuwe rekentool.

Plan het leidingwerk

Het betreft het leidingwerk tussen de warmtepomp, CV-ketel en het verwarmingssysteem van de woning. Dit omvat zowel de waterleidingen als de elektrische bedrading. De elektrische voeding van de warmtepomp zal meestal een aparte groep in de meterkast vereisen en daar dient dus ook de kabel heen getrokken te worden.

2. Installatie van de warmtepomp

Installeer de buitenunit van de warmtepomp

Zorg dat deze staat op een stevige ondergrond met voldoende ruimte voor lucht in- en uitlaat en dat de unit toegankelijk blijft voor onderhoud:

  • Minimale afstand van 30 tot 60 centimeter van muren of andere obstakels
  • Minimale afstand van 60 centimeter aan de voorzijde (toegangszijde) van de unit
  • Waterpas ondergrond en overweeg trillingdempers te gebruiken
  • Let op de uitblaasrichting om eventueel geluidsoverlast te minimaliseren

Plaats de CV-ketel en binnenunit van de warmtepomp

Zorg ervoor dat je de warmtepomp correct aansluit op het verwarmingssysteem en de CV-ketel. Let op de aanbevolen afstand tussen de warmtepomp en de CV-ketel voor optimale prestaties. Er mag maximaal 30 meter afstand tussen de binnen- en buitenunit zitten. Vanaf 20 meter gaat het warmteverlies meespelen en moeten er voldoende grote leidingdiameters gekozen worden, met goede isolatie op de leidingen.

  • Kies een centrale locatie om een gelijkmatige verdeling van warmte te bevorderen
  • Zorg ook hier voor voldoende onderhoudsruimte (minimale vrije ruimte van 60 centimeter)
  • Gebruik trillingsdempende materialen om de overdracht van trillingen te minimaliseren
  • Realiseer de route van koelmiddelleidingen, condensafvoer en elektrische bekabeling
  • Isoleer de koelmiddelleidingen om condensatie en energieverlies te voorkomen

3. Aansluiten van leidingwerk

Op de ATAG website zijn alle hydraulische en elektrische schema's per product te vinden. Zoek jouw product in de productzoeker voor installateurs en vind direct alle relevante documentatie.

Verbind met het bestaande verwarmingssysteem

Verbind de warmtepomp en de CV-ketel met het bestaande verwarmingssysteem. Zorg hierbij voor een correcte hydraulische balans voor een efficiënte werking.

Realiseer de elektrische aansluitingen

Sluit de elektrische bedrading aan, inclusief de voeding voor de warmtepomp en eventuele regelsystemen of thermostaten. 
 

4. Integratie met de CV-ketel

Stel de CV-ketel in

Stel de CV-ketel correct in om te functioneren in combinatie met de warmtepomp. Pas de instellingen van de CV-ketel aan voor optimale samenwerking.

  • Stel de CV-ketel in op ‘back-up’ of als ‘continu’: de rol hangt af van de verwarmingsbehoefte
  • Stel de hybride regeling in die automatisch kiest tussen warmtepomp en CV-ketel
  • Zorg voor dat de CV-ketel op het juiste moment activeert door temperatuurinstellingen te checken
  • Kies voor de juiste watertemperatuur van de CV-ketel (LTV, tussen de 45-55°C)
  • Waak ervoor dat de CV-ketel moduleert om zijn vermogen aan te passen naar actuele warmtevraag
  • Check de pompsnelheid voor een uitstekende watercirculatie
  • Voer de benodigde veiligheidscontroles uit
 

5. Systeemcontroles en inregeling

Start op en controleer

Start het systeem op en controleer alle functies, inclusief de automatische omschakeling tussen de warmtepomp en CV-ketel.

  • Volg de opstartprocedure(s) van ATAG Verwarming
  • Controleer alle componenten op de juiste werken en voorkom lekkages of losse aansluitingen
  • Test de automatische omschakeling tussen de warmtepomp en CV-ketel

Reguleer het systeem

Reguleer het systeem voor optimale prestaties, inclusief de instelling van de warmtepomp voor LTV en de aanpassing van de CV-ketel op de warmtevraag.

  • Stel de warmtepomp in voor optimale prestaties bij LTV-systemen
  • Stem de werking van de CV-ketel af op de warmtevraag en de warmtepompwerking
  • Voer een hydraulische balancering uit van het gehele systeem
  • Controleer en configureer de thermostaatinstellingen
 

6. Instructie en documentatie

Bied instructie aan de huiseigenaren

Geef een uitgebreide instructie aan de huiseigenaren over het gebruik en onderhoud van het systeem, met bijzondere aandacht voor de instellingen van de thermostaat en de bediening van de warmtepomp.

Voorzie in de juiste documentatie

Lever alle relevante documentatie aan de bewoners, inclusief garantiebewijzen, onderhoudsschema's en handleidingen.
 

7. Onderhoud en nazorg

Stel een onderhoudsplan op

Stel een onderhoudsplan op en bespreek dit met de huiseigenaren.  Gebruik hiervoor de onderhoudsinstructie die in de installatiehandleiding genoemd wordt. Regelmatig onderhoud is immers essentieel voor de betrouwbaarheid en levensduur van het systeem.

Bied nazorg en ondersteuning aan

Hebben de huiseigenaren nog vragen of ontstaan er onverhoopt problemen na installatie? Zorg er dan voor dat de huiseigenaren je eenvoudig bereiken, voor de juiste nazorg.

Na de installatie is het van belang om het systeem een bepaalde periode te monitoren om te verzekeren dat het blijft functioneren zoals bedoeld. Dat doe je heel eenvoudig met de ATAG ProZone, hét beheerplatform voor installateurs. De ATAG ProZone werkt samen met de One Zone kamerthermostaat en biedt direct inzicht in de data van alle geïnstalleerde ATAG-producten.

Word ATAG GreenDealer en laat ATAG je helpen bij het inbedrijfstellen

Wil je optimale ondersteuning bij het verkopen en installeren van (hybride) warmtepompen? Word dan ATAG GreenDealer en profiteer van ondersteuning voor, tijdens en na installatie.

ATAG GreenDealer worden
Terug naar overzicht